Đề nghị đầu tư triệu đô cho startup chưa có gì, liệu Shark Liên có bị hớ?

Nhựa sinh học là một ngành vô cùng tiềm năng bởi nhu cầu thị trường ngày càng gia tăng, các quốc gia tiên tiến dần cấm sử dụng các sản phẩm không phân hủy. Thị trường hiện tại chưa có quá nhiều đối thủ cạnh tranh. Quy mô của thị trường xuất khẩu rất lớn. Rõ ràng, đây là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp đón được “sóng xanh” như iGreen.

Dù chưa thực sự bán sản phẩm đinh là hạt nhựa sinh học cho khách hàng nhưng iGreen đã thể hiện rõ USP (lợi điểm bán hàng độc nhất): Cùng là một chiếc túi, nhập từ Trung Quốc có độ dày 25 micron. Trong khi đó, sản phẩm của iGreen thổi mỏng chỉ có 18 micron. Thay vì túi nặng 1 ký được khoảng 100 cái thì iGreen có tới 120 cái bán lời từ 10 – 15%… Thời gian phân hủy sản phẩm chỉ 6 tháng, ngắn hơn so với nhiều đối thủ hiện tại, nhờ hạt nguyên liệu và công nghệ của iGreen.

Tư duy làm sản phẩm chất lượng được startup thể hiện rõ qua việc cần khoản vốn 25 tỷ để đầu tư dây chuyền máy móc chất lượng từ châu Âu chứ không phải từ China. Chưa hết, startup còn làm rõ vai trò của R&D trong ngành: “Tuy có thể mua dây chuyền từ nước ngoài nhưng nếu không có R&D thì đối với ngành bioplastics (nhựa sinh học) này là không hề dễ dàng. Đối với bioplastics, từ phòng thí nghiệm ra công nghiệp rất gian nan. Đến khi xin được chứng nhận là gian nan tiếp theo”. Đó là một lợi điểm không thể chối cãi của iGreen. Tất nhiên, yếu tố này cần được kiểm chứng ở vòng DD (Due Diligence – Thẩm định doanh nghiệp).

Một điểm sáng khác của startup, cũng là một case (tình huống) để nhiều nhóm khởi nghiệp xuất phát điểm từ nhà nghiên cứu học hỏi là quy trình khởi nghiệp bài bản và phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh và tài chính.

Như đã phân tích, họ là những người rất giỏi về chuyên môn, rành về công nghệ, đầy nhiệt huyết, đam mê và mong muốn giải quyết những vấn đề nóng bỏng mà xã hội cần. Với số vốn ban đầu, họ không chọn cách làm sản phẩm chính để bán ngay bởi chi phí đầu tư rất lớn. Nếu làm không xong, không có khách hàng có thể dẫn tới ôm 1 cục nợ to. Trong thời gian phát triển doanh nghiệp, iGreen từng bước chứng minh sản phẩm cho khách hàng cuối bằng cách sản xuất và bán túi bao bì, ống hút làm từ hạt nhựa sinh học cho chuỗi nhà hàng, hệ thống khách sạn 5 sao.

Về mặt số liệu, định giá, rõ ràng team iGreen rất yếu và thiếu kỹ năng cũng như thiếu người phụ trách về kinh doanh, tài chính. Có thể nhận thấy sự lúng túng của cả 2 khi ra deal và thương lượng deal, đặc biệt phần doanh thu, sản lượng mà Shark Hưng dồn dập hỏi.

Shark Hưng đưa ra deal 75% cho 25 tỷ đầu tư. Đây là 1 deal siêu thiệt cho startup và chỉ phù hợp cho startup đang vật lộn sống còn. Chưa kể, nếu lấy 75% cổ phần, chẳng đồng chí founder nào còn tâm trí để làm việc khi mà lợi nhuận 10 phần, 7 phần chia Shark, 3 founder bao tâm huyết chia nhau mỗi ông 1 phần.

Tuy nhiên, xét về mặt định giá doanh nghiệp thì Shark Hưng cũng chẳng sai. Bởi iGreen mới chỉ đầu tư vài tỷ vào dự án, doanh thu chỉ vài trăm triệu, chưa có hợp đồng nào chính thức, cũng không có số liệu kế hoạch tương lai rõ ràng nên rất khó để định giá. Đại diện một quỹ đầu tư quốc tế, Shark Louis cũng từ chối đầu tư vì startup còn quá sơ khai trong khi cổ đông yêu cầu phải có doanh thu, lợi nhuận, có gì đó để đảm bảo cho nhà đầu tư.

Thật may mắn cho iGreen, tay “cảnh sát về môi trường” với đầy đủ hệ sinh thái, niềm đam mê, “món ăn” khoái khẩu về môi trường, mạng lưới hỗ trợ và đối tác từ Đức và EU tung ra “cú đấm” siêu ngầu cùng lý do siêu kute: Chị bỏ 25 tỷ mua để tặng bọn em cho chồng chị, khiến Shark Hưng dừng cuộc chơi.

Chính Shark Bình cũng nhận xét: “Với business (doanh nghiệp) như bên em, có người bỏ tiền để mình làm, mình cháy bỏng với khát khao của mình là tốt rồi”.

Vậy Shark Liên có hớ không? Như đã phân tích, iGreen có tiềm năng phát triển nhưng còn yếu về mặt tài chính. Shark Liên hiểu biết thị trường, có mối quan hệ ở châu Âu và tiềm lực tài chính mạnh, sẵn sàng rót vốn tiếp để startup phát triển. Như vậy, Shark Liên đang đầu tư cho tương lai nên không thể nói là hớ được.

Đây thực sự là kết thúc có hậu cho iGreen. Tuy nhiên để nhận được vốn, iGreen cần chuẩn bị chu đáo cho giai đoạn DD rất gian nan ở phía trước. Chỉ khi vượt qua nó, iGreen mới thực sự nở hoa và hướng tới một tương lai tươi sáng hơn với sự phát triển mạnh mẽ, cùng sự góp sức và tiền từ Shark Liên.

Bài học rút ra: Các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, các dự án nghiên cứu hãy tư duy mở và sẵn sàng cho mình một tâm thế: Chia sẻ cổ phần công ty để đón những nhà đầu tư có tầm nhìn, chiến lược, khả năng kinh doanh, hiểu biết tài chính vào cùng team mình và chỉ tập trung vào đam mê, chuyên môn. Nhất định các bác sẽ tạo ra những sản phẩm có ích, giải quyết nhiều vấn đề nan giải của xã hội và trở thành doanh nghiệp thành công trên thương trường!

Theo Nguyễn Tiến Trung – Phó CT hội đồng cố vấn Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia.